De avond werd geopend door Jan Broertjes waarna Trienke Elshof het woord nam. De echtgenote van een veehouder en voorzitter van LTO Noord ziet nog wel toekomst voor boeren en wandelde in top tempo door de beperkingen en kansen voor het boerenbedrijf. Zo
kunnen boerderijen energie-neutraal opereren door wind en zonne-energie. Zelf heeft ze (gesponsord door Friesland Campina) zonnecollectoren op het dak van de schuur liggen. Maar, de eerste keer van de avond; maar zeker niet de laatste, kwam ze op de regelgeving op dat gebied: “Iedere gemeente én iedere provincie heeft weer andere regels op dat gebied”. Elshof presenteerde trots een nieuw apparaat voor het beschermen van weidevogels, sprak over de biodiversiteit, het klimaatakkoord van Parijs, het convenant Schone en Zuinige Agrosectoren en stapte toen moeiteloos over op het slechte imago van de boer.
Jan Huitema (zelf veehouder te Makkinga) blijkt een bevlogen politicus. Enthousiast vertelt hij over zijn werk in Brussel; “Regels moeten er zijn, maar van de overbodige regelgeving wordt ik schijtziek!”. Het speelveld voor agrariërs is ongelijk volgens Huitema: “Het is van den gekke dat boeren in Roemenië (die nog met paard en wagen werken) over dezelfde kam geschoren worden als de Nederlandse collega’s die voorop lopen qua innovatie en productiviteit. Werd Trienke al regelmatig onderbroken door boeren uit de zaal? Bij Jan is het helemaal raak, het is duidelijk dat de verstikkende regelgeving als een molensteen om de nek van de veehouders hangt. Vooral derogatie is een heet hangijzer (voor de leek; de mestquota). Huitema stipt dat punt kort aan en schuift het daarna door naar de discussie na de pauze. Hij gaat daarna uitgebreid in op de Brexit en legt uit dat dit de Nederlandse boer zwaar zal opbreken met name op financieel vlak al komt hij daarna niet echt met een oplossing. Over de toekomst van de Nederlandse agrarische sector is de parlementariër heel positief: Nederland loopt wereldwijd voorop in technologische ontwikkeling; zowel als het gaat om productiviteit, het milieu en dierenwelzijn. Naast de nog steeds groeiende export van producten verspreiden we ook onze kennis bijvoorbeeld in ontwikkelingslanden.
In de discussie (geleid door Arend Steenbergen van de Hoogeveense VVD en veehouder) blijkt dat er de boeren heel veel hoog zit. Emotioneel bij vlagen, woedende momenten en doffe teleurstelling tonen aan dat deze mannen en vrouwen zielsveel van hun vak houden maar met de rug tegen de muur staan. “We hebben globale regels (klimaatakkoord Parijs), Europese regels, Nederlandse, provinciale en gemeentelijke wetgeving en om het rijtje compleet te maken stelt de coöperatie (melkfabriek) ook steeds meer eisen.” Ook het slechte imago van de agrarische sector valt hen zwaar: “De regering én de media schilderen ons af als criminelen. 2200 bedrijven op slot wegens vermeende fraude, de fipronil affaire (eieren) alles komt bij ons op het bordje.”
Meerdere boeren geven dan ook aan dat ze serieuze plannen hebben om Nederland te verlaten: “Over een paar jaar is 30 tot 40 procent van de boeren hier verdwenen. Dat is toch wat ze willen? Eén groot natuurgebied?” Toch blijkt er hoop aan het eind van de horizon; zo is er een initiatief waarbij een groot reclamebureau voorlichting gaat geven aan het Nederlandse volk en wordt de avond afgesloten door opmerkingen van een aantal jonge, aankomende veehouders. “Ja, er zijn veel regels, maar net zoveel kansen!”